Πέμπτη 28 Μαρτίου 2013

Η ΝΕΥΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΊΑ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ



Η ΝΕΥΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΊΑ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ

Ο σχηματισμός «πεταλούδας» του νωτιαίου μυελού διαθέτει ένα οπίσθιο, ένα πρόσθιο και ένα πλάγιο κέρας.
Έχουμε επί παραδείγματι ένα περιφερικό νεύρο το οποίο περιέχει σωματικούς κινητικούς νευρώνες για τις μυικές συσπάσεις, συμπαθητικούς κινητικούς νευρώνες για την κίνηση των υγρών του κυκλοφορικού(αγγείων κλπ.) και λέμφου και αισθητικοί νευρώνες για την παροχή πληροφοριών προς το νωτιαίο μυελό σχετικά με την κατάσταση των ιστών.
Σε κάθε εξερχόμενο της ΣΣ νεύρο αντιστοιχεί ένα γάγγλιο. Οι νευρώνες απαρτίζονται από το σώμα(κύτταρο) και την ουρά(άξων). Όλα τα κύτταρα όλων των αισθητικών νευρώνων βρίσκονται στα σπονδυλικά γάγγλια.
  Ας εξετάσουμε τους αισθητικούς νευρώνες του ισχιακού νεύρου.
Τα σπονδυλικά γάγγλια των αισθητικών αυτών νευρώνων βρίσκονται στους Ο-4-5 Ι-1-2. στα γάγγλια των Ο-1-2 εκτός των ανερχόμενων αισθητικών νευρώνων του ισχιακού νεύρου, καταλήγουν επίσης οι αισθητικοί νευρώνες της μήτρας, του προστάτη, της ουροδόχου κύστεως, των ωοθηκών. Στην προκειμένη περίπτωση λοιπόν έχουμε νευρικές απολήξεις των οργάνων της πυέλου να συναντούν νευρικές απολήξεις περιφερικού νεύρου. Τα γάγγλια στην ουσία λειτουργούν ως διακόπτες των νεύρων. Διαθέτουν παχύ τοίχωμα και περιέχουν διαφορετικά αισθητικά κύτταρα. Στα σπονδυλικά γάγγλια του ισχιακού υπάρχουν περίπου 4500 αισθητικά κύτταρα και συναντούν ακόμη 2000 περίπου, τα οποία αφορούν τα όργανα της πυέλου. Τα κύτταρα διαθέτουν μικρές απολήξεις(σαν σύρματα) και επικοινωνούν μεταξύ τους. Εντός των γαγγλίων υπάρχει μεγάλη αιματική ροή, η οποία πέραν του οξυγόνου και άλλων θρεπτικών στοιχείων μεταφέρει και ορμόνες. Και οι ορμόνες αυτές μπορούν να αλλάξουν τη συμπεριφορά-κατάσταση των κυττάρων. Υπάρχουν ορμόνες οι οποίες μπορούν αυξήσουν το εισερχόμενο σήμα ή να το μειώσουν.
  Για παράδειγμα σε κατάσταση πίεσης παράγεται αδρεναλίνη και κυτοκίνη(πρωτεϊνες φλεγμονής). Έστω ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα στο πίσω μέρος του ποδιού ή έστω ότι το σπονδυλικό γάγγλιο του Ο-4 συμπιέζεται από ένα δίσκο και αυτό εκδηλώνει πόνο σε όλο το πίσω μέρος του ποδιού. Εάν βρισκόμαστε σε πιεστική(στρεσογόνο) κατάσταση, το αίμα εντός του γαγγλίου θα γεμίσει με αδρεναλίνη και κυτοκίνη. Τότε οι αισθητικοί νευρώνες του ισχιακού θα διεγερθούν εξαιτίας της πιέσεως που ασκεί ο παραμορφωμένος δίσκος στο γάγγλιο και η αδρεναλίνη με την κυτοκίνη θα ενδυναμώσουν αυτό το ερέθισμα κι έτσι ο πόνος θα είναι πιο έντονος απ’ ότι συνήθως. Σε αντίθετη περίπτωση εσωτερικής ηρεμίας και γαλήνης οι ορμόνες που κατακλύζουν το αίμα και επομένως το γάγγλιο είναι οι ενδορφίνες και οι εγκεφαλίνες, οι οποίες αποδυναμώνουν το ερέθισμα και ως αποτέλεσμα το αίσθημα πόνου θα είναι από ελάχιστο έως ανύπαρκτο. Τώρα στην περίπτωση που λόγω ηλικίας υπάρχει πρόβλημα με το ισχιακό νεύρο, αλλά και με τον προστάτη, είναι πιθανόν το ερέθισμα από τη δυσλειτουργία του προστάτη να αυξήσει το ερέθισμα πόνου στο ισχιακό νεύρο, αφού ο νωτιαίος μυελός έτσι λαμβάνει ισχυρό ερέθισμα.
Εν ολίγοις τα σπονδυλικά γάγγλια αποτελούν τους «περιφερικούς εγκεφάλους» του σώματος, διότι έχουν τη δυνατότητα να μετασχηματίσουν το ερέθισμα του πόνου. Είναι το πρώτο επίπεδο διαχειρίσεως πόνου.
Πώς όμως μπορούμε να γνωρίζουμε την προέλευση του πόνου, όταν δύο ερεθίσματα συγκλίνουν;
Το εισερχόμενο στο νωτιαίο μυελό ερέθισμα από ένα περιφερικό νεύρο, το οποίο άγεται μέσω αισθητικών νευρώνων μετασχηματίζεται στα σπονδυλικά γάγγλια του περιφερικού νεύρου. Είναι δυνατόν το τελικό αποτέλεσμα της αρχικής διεγέρσεως να είναι διαφορετικό από το φυσιολογικά αναμενόμενο. Δηλαδή μέχρι να εισέλθει το ερέθισμα στο νωτιαίο μυελό, έχει ήδη αλλάξει.
    Τώρα, γνωρίζουμε ότι στα σπονδυλικά γάγγλια υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί αισθητικοί νευρώνες προερχόμενοι από όργανα ή από το μυοσκελετικό σύστημα. Για να ξεκαθαρίσουμε λοιπόν από πού προέρχεται το ερέθισμα του πόνου, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι, να ελέγχουμε-δοκιμάζουμε τα περιφερικά νεύρα. Ένα μεγάλο κομμάτι του ΜΝΤ αφορά τον έλεγχο των διαφορετικών περιφερικών νεύρων, που καταλήγουν στο ίδιο γάγγλιο. Και ελέγχοντας κατ’αυτόν τον τρόπο τα περιφερικά νεύρα, μπορούμε να καθορίσουμε ποιο έχει τη μεγαλύτερη συμμετοχή στην εκδήλωση του πόνου.
Παίρνουμε το ισχιακό νεύρο ως παράδειγμα, καθώς πολλοί άνθρωποι υποφέρουν από ισχιαλγίες. Το πρώτο πράγμα που κάνει η συμβατική ιατρική είναι η μαγνητική τομογραφία και αφού ο ιατρός εντοπίσει τον ολισθέντα δίσκο, συμπεραίνει, ότι αυτός είναι ο λόγος της ισχιαλγίας. Όμως ενώ σε ποσοστό 90% των ανθρώπων άνω των 40 ετών μπορούμε να ανακαλύψουμε ασταθείς μεσοσπονδυλίους δίσκους, εντούτοις δεν παρουσιάζουν όλοι πόνο. Επομένως το να ανακαλύψουμε μία κήλη για παράδειγμα, δε σημαίνει, ότι ευθύνεται για τον πόνο.

Έρευνα που έγινε σε 20 πτώματα, έδειξε ότι 9 από αυτά παρουσίαζαν σημαντικές φθορές στα σπονδυλικά γάγγλια Ο-1 έως Ο-4. Όταν οι ερευνητές ανέτρεξαν στο ιστορικό αυτών των ανθρώπων, διεπίστωσαν ότι μόνο οι 3 από τους 9 υπέφεραν από ισχιαλγία, ενώ οι υπόλοιποι ενώ είχαν εξίσου σοβαρές φθορές, οι οποίες θα δικαιολογούσαν άλγος, εντούτοις δεν είχαν ποτέ κανένα σύμπτωμα. Αυτό μας αποδεικνύει ότι η κλινική εικόνα πολλές φορές είναι δυνατόν να μην σχετίζεται καθόλου με το σύμπτωμα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου